Ik zal een paar hints geven waar dit artikel over gaat: aan de flatsch, aan de rooie zijn, aan de rode kledder zijn, bloedgrot, bloedserieus kutprobleem, brol, Dracula's theezakje, er is een maand om, feestweek, de ferrari staat voor de deur, de Japanse vlag hangt uit, opoe is op bezoek, de rode vlag hangt uit, de Russen zijn in het land, socialistenverkiezing, tante Rosette/Betje is op bezoek, de tijd van de maand, de vodden, lid van het rode kruis.
Eigenlijk stelt het niet zoveel voor, maar toch hebben we heel veel eufemismen voor iets wat veel vrouwen ongeveer maandelijks mee te maken krijgen: menstruatie. In een volgend artikel zal ik de sociale perceptie rondom menstruatie bespreken, maar het leek me leuker om dit nieuwe blogjaar te beginnen met een persoonlijk relaas. Een paar weken geleden zag ik een artikel in The Independent over twee meisjes die een spel handen gemaakt genaamd Tampon Run (hier te spelen) om "het menstruele taboe" te doorbreken. Wat een tof idee, dacht ik. Bij deze dus mijn bijdrage. Laat je niet afschrikken, misschien leer je ervan, of is het herkenbaar, weet jij veel.
Ik werd voor het eerst ongesteld op mijn 13e, het zal wel de tweede klas van de middelbare school zijn geweest. Ik kan me zoveel dingen niet meer herinneren van die leeftijd, maar dit herinner ik me nog heel goed. Dit was de tijd van de gekleurde skinny jeans. Ik had een lichtgele en ik was er zó trots op. Het was lente, en warm. In de pauzes had ik met vriendinnen buiten in de voortuin van de middelbare school de zon aanbeden. Thuis zag ik echter dat mijn broek onder de vlekken zat bij mijn kruis. Ongesteld, zei mijn moeder. Ze dacht het al: ik had de nacht ervoor, heel ongebruikelijk, mijn avondmaaltijd plots er weer uitgegooid.
Voordat ik de Tina had vervangen voor ElleGirl, had ik mij altijd verbaasd over de meisjes die naar de Tina adviesrubriek schreven dat ze niet aan hun moeder durfden te vertellen dat ze ongesteld waren geworden. Hun moeder werd toch ook gewoon ongesteld? Bij mijn ouders thuis stond de badkamer- en wc-deur vaak gewoon open, en op dezelfde manier werd er met ongesteldheid omgegaan. Het was niet alsof mijn moeder haar versgevulde maandverband in mijn gezicht drukte, maar ik wist best hoe het eruitzag en hoe het ongeveer in z'n werk ging. Toch leerde ik al snel dat dit niet iets was wat je open en bloot besprak, zeker niet met jongens erbij, meestal met meisjes of vrouwen waarmee je je op je gemak voelt. En meestal ook niet in detail. Eén voorbeeld staat me bij. Het zal hetzelfde jaar zijn geweest, ook mooi weer. We hadden Nederlands van een invaller, jong, een Femke nogwat-stra denk ik. Een goede vriendin stak haar hand op en vroeg of ze naar de wc mocht. Dat mocht. Ze stond op, pakte haar tas, maar terwijl ze zicht naar de deur begaf, riep de gevatte jongen uit de klas (ik weet nog wie): "Waarom neem je je tas mee naar de wc?" Terwijl mijn vriendin, genageld aan de grond, rood aanliep, zei de invaller met een halve grijns: "Dat is iets voor vrouwen". De klas lachte. Mijn vriendin heeft nog maandenlang met een naar gevoel teruggedacht aan dit voorval.
Zo leerde ik dat menstruatie werd gezien als: 1. iets voor vrouwen, alleen 2. iets wat je niet benoemd in het openbaar en 3. iets waar over kan worden gelachen. Les geleerd, in de oren geknoopt. Niet veel later stapte ik over van het maandverband van mijn moeder naar de tampon. Het excuus: het maandverband voelt als een luier om de billetjes, is groot en onhandig, met tampons kan je gewoon zwemmen als je ongesteld bent. Ook belangrijk was dat de tampon discreet was. Een tampon kan je in je hand of zak doen en niemand heeft het door. Er hangt alleen maar een blauw draadje uit je vagina, in plaats van dat men de flappen van het maandverband ziet (bij het uitkleden, onder de rok, een situatie die zich niet bijster veel voordoet) en wéét dat je ongesteld bent. Dat is blijkbaar het ergst.
Nadeel van de tampon: je weet niet wanneer-ie vol is of niet. Dit vergroot de kans op doorlekken weer en kon mijn mooie gele broek weer worden verpest. Of mijn pasgekochte slipje. Mijn oplossing na meer dan 10 jaar ongesteld (woehoe!): een inlegkruisje om het overige bloed op te vangen, en de ongesteldheidsonderbroek. De ongesteldheidsonderbroek is vooral handig bij het slapen, wanneer je langer met je tampon of maandverband moet doen dan gemiddeld (= meer dan 6 uur). Het is een lelijke onderboek als gevolg van het doorlekken. Niet sexy nee, maar ze doen 't goed.
Dan even de fysieke ervaring van de menstruatie. Ik krijg meestal krampen in mijn buik en rug (de baarmoeder ligt dichter tegen de rug aan dan tegen de buik), en als het echt erg is trekt het door naar mijn benen. In mijn tienerjaren kon het soms heel erg zijn; ik heb wel eens tijdens mijn tussenuren plat in de kantine gelegen met een kussen op mijn buik of 's nachts met een kruik in bed. Later ben ik soms ibuprofen gaan nemen tegen de pijn. Zodra ik aan de pil ging werd de pijn veel dragelijker, en werd de maandelijkse bloedvloed (ook een leuk eufemisme) veel lichter. Ik vind de pil ideaal: ik kan de dag uittellen dat ik ongesteld wordt, of ik kan besluiten het een maandje over te slaan, handig voor vakantie. Toen ik een aantal jaar van de pil afging en mijn menstruatiecyclus zich moest weer zich moest aanpassen aan de natuurlijke gang werd ik er weer aan herinnerd hoe ongemakkelijk het is niet precies te weten wanneer je ongesteld wordt. Is dat ook weer het taboe, de angst voor het doorlekken?
PMS is ook altijd een bron van grappen, en zowel door man als vrouw aangehaald om het slechte humeur van een vrouw te verklaren. Zelf denk ik dat de buikpijn en de ongemakkelijkheid van menstruatie zelf mijn humeur wel kon/kan beïnvloeden, maar dit is niet constant. Het eten van chocolade of vettigheid voor of tijdens mijn menstruatie is stiekem een excuus voor mijzelf. Toch denk ik dat dit voor elke vrouw die ongesteld wordt anders ligt, en dat sommigen wel heftig reageren op hun cyclus.
Iedere ervaring is anders. Niet alleen fysiek - sommigen voelen nauwelijks wat, krijgen hoofdpijn in plaats van krampen, of reageren anders op de pil - maar ook sociaal. Zelf ben ik steeds meer geneigd om gewoon eerlijk te zijn over mijn ongesteldheid, en wil ik het er gewoon over kunnen hebben met mijn vriendinnen, ook als er jongens bij zijn. Anderen hebben het er misschien nooit over, met niemand. De schaamte hiervoor wordt niet alleen door mannen of vrouwen gecreëerd, maar door ons gezamelijk. Maar daar hebben we het later wel over.
Geen opmerkingen :
Een reactie posten